चिंतन – प्रबोधन

डॉ. जयंत नारळीकर यांना नुकतीच 86 वर्षेपूर्ण झाली. 19 जुलै 1938 रोजी कोल्हापूर येथे जन्मलेल्या नारळीकर यांना घरातूनच विद्वत्तेचा वारसा लाभला. 1959 मध्ये केंब्रिज विद्यापीठाची ’ट्रायपास’ ही गणितातील अवघड परीक्षा वयाच्या अवघ्या 21व्या वर्षी पास होऊन वडिलांप्रमाणे ते रँगलर झाले. यानंतर त्यांनी खगोलशास्त्रज्ञ डॉ. फ्रेड हॉएल यांच्या मार्गदर्शनाखाली विश्व उत्पत्तीसंबंधी संशोधन करून सिद्धांत मांडला. ’अंतर्गत स्फोट होऊन सूर्यापासून पृथ्वी आणि …

टी-20 विश्वचषक स्पर्धेमध्ये विजेतेपद मिळविणार्‍या भारतीय क्रिकेट संघाच्या मुख्य प्रशिक्षकपदी गौतम गंभीर यांची निवड करण्यात आल्याने आगामी कालावधीमध्ये भारतीय क्रिकेटला निश्चितच वेगळी दिशा मिळण्याचे संकेत मिळत आहेत.एक खेळाडू म्हणून गौतम गंभीर यांची कारकीर्द निश्चितच महत्त्वाची होती. 2007 ची पहिली टी20 विश्वचषक स्पर्धा असो किंवा त्यानंतर 2011 मध्ये भारताने जिंकलेली एकदिवसीय विश्वचषक स्पर्धा असो या दोन्ही स्पर्धेमध्ये 11 खेळाडूंमध्ये गौतम गंभीरचे …

राजस्थानमध्ये गौना परंपरेनंतरच लहान वयात लग्न झालेली वधू सासरी संसार थाटण्यासाठी जाते. ही त्या जोडप्यांसाठी आयुष्याची नवी सुरुवात असली, तरीही मुलींच्या मनात असणार्‍या स्वप्नांचा शेवट असतो. मात्र, रुपा यादवच्या बाबतीत ही परिस्थिती वेगळी होती. रुपाने तिच्या कुटुंबीयांच्या, खास करून तिच्या मेव्हण्याच्या पाठिंब्याने आपले शिक्षण पूर्ण केले. घरच्यांचा पाठिंबा असला तरीही रुपाला आपले ध्येय पूर्ण करण्यासाठी अनेक अडचणी आल्या होत्या. आर्थिक …

प्रत्येक तरुणाच्या मनात कुठे ना कुठे रतन टाटा, मुकेश अंबानी, स्टीव्ह जॉब्स दडलेला असतो. प्रत्येकाचीच मोठी स्वप्ने असतात. सगळेच ती पूर्ण करण्यात यशस्वी होतात असेही नाही. पण म्हणून त्यांचे प्रयत्न कधीच थांबत नाही. आपल्या आजूबाजूचे अनेक तरुण स्वतःचे व्यवसाय सुरु करुन त्यांच्या मोठ्या स्वप्नांची बीजे रोवत आहेत. व्यवसाय सुरु करणे एवढे सोपे नाही. हा रस्ता प्रचंड संयम पाहणारा आणि कष्टदायक …

“M§Xÿ M°{ån`Z’ `m AcrH$S>oM àX{e©V Pmcoë`m {MÌnQ>m_YyZ _wacrH$m§V noQ>H$a `§mMm OrdZàdmg énoar nS>Úmda gmXa H$aÊ`mV Amcm Amho. 2018 _Ü`o Ë`m§Zm nÙlr nwañH$ma XoD$Z gÝ_m{ZV H$aÊ`mV Amco hmoVo. à{VHy$b n[apñWVrda _mV H$ê$Z AWH$ n[al_ H$arV, {OÔrZo ñdV:Mo Am`wî` KS>{dUmè`m noQ>H$a `m§Mm OrdZàdmg àoaUmXm`r Amho. 1972_Ü`o O_©ZrVrb hm`So>b~J© `oWo Pmboë`m n°amAm°qb{nH$ ñnY}V d¡`{º$H$ gwdU©nXH$ {_i{dUmè`m noQ>H$a `m§Mm OÝ_ Bñbm_nyaMm. KaMr n[apñWVr J[a~rMr. …

dg§V am_Or ImZmobH$a `m§Zr ^maVmVrb AmYw{ZH$ d¡ÚH$emómMm nm`m KmVbm. Vo à{gÕ OrdmUy emók hmoVo. Ë`m§Mm OÝ_ 13 E{àb 1895 amoOr H$moH$UmVrb EH$m IoSo>JmdmV Pmbm. Ë`m§Mo dS>rb EH$ à{V{ð>V eë`{M{H$ËgH$ hmoVo. dg§V ImZmobH$am§Zr bhmZnUrM S>m°ŠQ>a ìhm`Mo R>adbo hmoVo. d`mÀ`m 17 ì`m dfu Ë`m§Zr _w§~B©À`m J«mÝQ> _o{S>H$b H$m°boO_Ü`o àdoe KoVbm. Ë`mM dfu Vo B§½b§S>bm admZm Pmbo. b§S>Z {dÚmnrR>mVyZ Ë`m§Zr {dkmZ emIoMr nXdr …

Ohm§Jra aVZOr XmXm^mB© Q>mQ>m `m§Zm OoAmaS>r Q>mQ>m åhUyZhr AmoiIbo OmVo. ^maVmMo n{hbo nadmZmYmaH$ nm`bQ> Am{U XoemVrb n{hë`m ì`mdgm{`H$ {d_mZ H§$nZrMo g§ñWmnH$, CÚmoJnVr AZoH$ XeHo$ Q>mQ>m g_yhmMo g§MmbH$ hmoVo. Ë`m§Zr ^maVmV nmobmX, A{^`m§{ÌH$s, hm°Q>ob, {d_mZ Am{U BVa CÚmoJ {dH${gV Ho$bo. Ë`m§Zm 1957 _Ü`o nÙ{d^yfU Am{U 1992 _Ü`o ^maVaËZ nwañH$mamZo gÝ_m{ZV H$aÊ`mV Ambo hmoVo.OoAmaS>tZm ^maVaËZ `m gdm}ƒ nwañH$mamZo gÝ_m{ZV H$aÊ`mV Amb§ hmoV§. …

e§VZwamd bú_Uamd {H$bm}ñH$a ho _amR>r, ^maVr` CÚmoOH$ hmoVo. {H$bm}ñH$a g_yhmÀ`m {dH$mgmV Ë`m§Zr _hÎdnyU© ^y{_H$m ~Omdbr. Ë`m§Mm OÝ_ 28 _o 1903 amoOr gmobmny_Yrb {H$bm}ñH$admS>r `oWo Pmbm. embo` {ejU Am¢Y `oWo Am{U nwÊ`mV Pmë`mda Ë`m§Zr A_o[aHo$Vrb “_°g°À`wgoQ²g BpÝñQ>Q>çyQ> Am°\$ Q>oŠZm°bm°Or’_YyZ `§Ì A{^`m§{ÌH$s_Yrb nXdr 1927 _Ü`o àmá Ho$br. eoVr d ZmoH$ar `mì`{V[aº$ H$mhr doJi§ CnOr{dHo$M§ gmYZ Agy eH$V§ Am{U Ë`mVyZhr g_mOmMr CÞVr hmoD$ …

aKwdra {^H$mOr ^monio ho OmJ{VH$ H$sVuMo OmXþJma hmoVo. Ë`m§Mm OÝ_ 24 _o 1924 amoOr Am§~oR>mU `oWo Pmbm. Ë`m§Zr Amnbo gJio Am`wî` OmXÿ `m H$boÀ`m g§dY©ZmgmR>rM g_{n©V Ho$bo hmoVo. Amnbo VZ _Z YZ Ë`m§Zr OmXÿ `m H$bogmR>r dmhÿZ KoVbo. OmXÿ hr EH$ H$bm Amho. Ë`mMm Iao Va CJ_ hm ^maVmV Pmbobm Amho. aKwdra ho _yiMo MmH$UOdirb Am§~oR>mUMo. KaÀ`m ~oVmÀ`m n[apñWVr_wio aKwdra …

XmoZeoÀ`mda {Za{Zamio emoY bmdUmao, MmirghÿZ A{YH$ emoYm§Mo EH$ñd g§nmXZ H$aUmao Am{U eVH$mnydu ^maVr`m§À`m ZmdmZ§ ZmH$ _waS>Umè`m A_o[aHo$Z bmoH$m§_Ü`oM _mZmM§ ñWmZ {_idUmè`m S>m°. e§H$a Am~mOr {^go `m§Mr hr H$Wm. emioV AgVmZm EH$Xm Ë`m§À`m dmMZmV `wamonr`Z emókm§Zr ^maVr` emókm§~Ôb Ho$bob§ {dYmZ Amb§. Ë`mV `wamonr` emókm§Zr ^maVr` emókm§da Vmeoao AmoT>bo hmoVo. ”g§emoYZ H$ê$Z EImX§ Zd§ `§Ì V`ma H$aÊ`mM§ V§Ì ^maVr` emókm§H$So> Zmhr. \$ma …